Orta Vadeli Programa Eleştiri: En Az 150 Milyar Dolarlık Yabancı Kaynak Girişine İhtiyaç Var
Dün açıklanan Orta Vadeli Programı değerlendiren Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, “Programa göre 2024-2026 arasındaki üç yılda toplam 96,4 milyar dolar cari açık bekleniyor. Merkez Bankası (TCMB) rezervlerinden bu yana Bu dönemde takviye edilmesi gerekiyor, en az 150 milyar dolarlık dış kaynak girişi gerekiyor.”
Ekonomistler Orta Vadeli Program’ın (OVP) sorunlarını çözmeye çalışıyor. Altınbaş Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, değerlendirmesinde, “Ortalama vatandaş için OVP hedeflerine ulaşılsa bile işsizliğin arttığı, enflasyonun devam ettiği, enflasyonun devam ettiği bir yol haritası sunuluyor. 3 yıllık önemli bir süreçte satın alma gücünün artması, yaşam standartlarının yükselmesi gibi bir umut yok.”
“150 milyar dolarlık dış kaynak girdisine ihtiyaç var”
prof. Kozanoğlu, programa göre 2024-2026 arasındaki 3 yılda toplam 96,4 milyar dolar cari açığın beklendiğine dikkat çekti. Merkez Bankası’nın en az 150 milyar dolar dış kaynak girdisine ihtiyaç duyduğunu söyledi. Bu dönemde TCMB rezervlerinin desteklenmesi gerekiyor. Bunun ancak sıkı para politikalarına, yüksek faizlere ve sıcak para girişine uygun ortamın sağlanmasıyla mümkün olabileceğini belirtti. Büyümenin 2024’te yüzde 4’ün, 2025’te yüzde 4,5’in, 2026’da ise yüzde 5’in altında olması durumunda bunun mümkün olabileceğini kaydetti.
İşsizliğin 2024 yılında yüzde 10,3’e çıkacağının tahmin edildiğini belirten Prof. Dr. Kozanoğlu, “Bu her ne kadar işsizliğin sınırlı bir artışa işaret ettiğini gösterse de, ekonomi Yönetimin yedek işgücü ordusuna daha fazla vatandaş katacak bir projeksiyon yapmış olması da manidar. Üstelik bu hızla işsizliği durdurmak da kolay değil” dedi.
“2023’te enflasyonun yüzde 65’i”
Kozanoğlu, 2023 yılında enflasyonun yüzde 65 seviyesinde gerçekleşmesinin beklendiğini hatırlatarak, bu oranın TCMB’nin yüzde 58 olan enflasyon tahmininin 7 puan üzerinde olduğunu vurguladı. Trendlerin bu seviyede kalmasının sorun olduğu izlenimini verdiğini belirtti. Kozanoğlu, açıklamasına şöyle devam etti: “Ancak 2024 yılı için yüzde 33’lük enflasyon hedefinin revize edilmemiş olduğu görülüyor. Öte yandan yılın tamamına yansıyan GSYİH deflatörü yüzde 55,3. Bu da tüketici enflasyonunun yüzde 70’in üzerinde olduğunu gösteriyor. 2024’ün ilk yarısında ise yüzde 2’lik bir düşüş bekleniyor, yılın geri kalanında ise keskin bir düşüş bekleniyor.” .
“2024 yılında ortalama dolar kuru 36,8 TL”
Kozanoğlu programda dolar kuru varsayımlarına değindi. 2023 yılı ortalama dolar kuru tahmininin 23,9 TL iken 2024 yılında yüzde 54 artarak 36,8 TL’ye çıktığına dikkat çeken Erdoğan, bunun yüzde 33’lük enflasyona kıyasla TL’de ciddi bir reel değer kaybına işaret ettiğini söyledi. “Öte yandan dolar kurunun 2025’te yüzde 20 artarak 43,9 TL’ye, 2026’da ise yüzde 8,8 artarak 47,8 TL’ye yükselmesi bekleniyor. Bu da doların Türkiye için cazip olacak şekilde yükseleceği bir senaryoya tekabül ediyor. 2024’te sıcak para, daha sonra istedikleri zaman çıkışlara izin verecek şekilde istikrara kavuşuyor.” yorumunu yaptı. prof. Dr. Kozanoğlu ayrıca bütçe açığının 2023 yılında GSYİH’nın yüzde 6,4’üne çıkmasının, 2024 yılında ise aynı seviyede kalmasının planlandığını açıkladı.
Kozanoğlu’na göre bu, 1 milyar 652 milyar TL ve 2 milyar 469 milyar TL gibi çok yüksek seviyelere tekabül ediyor. Kozanoğlu, “2024 yılında faiz hariç 1 milyar 131 milyar TL açık var. Hem cari açığı hem bütçe açığı olan, ‘çifte açık’ sorunu olan bir ekonominin şansının sınırlı olduğu söylenebilir” dış kaynakları çekmektir. Ortalama vatandaş için OVP’nin hedeflerine ulaşılsa bile; Sözlerini şöyle tamamladı: “İşsizliğin arttığı, enflasyonun devam ettiği yerde pek iç açıcı olmayan bir yol haritası sunuluyor. – İSTANBUL
